Dizgi Terimleri
Aksan: Özellikle yabancı dillerden dilimize geçmiş bazı sözcüklerin söylenişinde yol gösterici olarak görev yapan ve bazı harflerin üzerinde bulunan işaretlerdir. Altbaşlık: Büyük yazıları yutulabilir parçalara bölmek için kullanılan, sundukları yazının reklamını yapan, göz gezdiren insanları okumaya sevkeden ve ana başlığın altında bulunan başlıklardır.
Ara başlık: Bir haberin ya da yazının belirli bölümlerine dikkat çekmek için metin aralarında kullanılan yazı dizgisinden çok az büyüklükteki punto ile dizilmiş ve genellikle daha kalın (bold) olan başlıklardır.
Asıl başlık: Bir gazete ya da yayın tarafından kurumsal tanımlama olarak kullanılan tasarım ya da logo.Örneğin, Hürriyet Gazetesi'nin logosu.
Basan malzeme: Sıcak dizgide harf, işaret, çizgi, süs gibi baskı işlemi sonucu sayfada görülecek malzemeler
Basmayan malzemeler: Sıcak dizgide espas (araboşu), kadrat, anterlin, garnitür, klişe altlığı gibi baskı kalabında yer alıp mürekkeple temas etmeyen malzemelerdir. Espaslar, kelimelerin arasında; kadratlar, yarım kalan (dul) satırların tamamlanmasında veya kelime/satır ortalamada; garnitürler, sayfadaki büyük boşlukları oluşturmada; klişe altlıkları, klişeleri yazı yüksekliğine getirmede kullanılır.
Başlık: Metnin başına büyük punto harflerle konunun adını belirtmek amacıyla konulan yazı.
Baştan blok yazı: Satırları sağdan başlayıp son kısmı serbest biten dizgi türü. Soldan blok da denilebilir.
Başvuru İşaretleri: Okuyucuyu metinden dipnota ya da diğer başvurulara yönlendirmek için kullanılan işaretler
Blok paragraf: Paragraf başındaki satırı içeri almadan, satırbaşı boşluğu olmadan yapılan dizgi.
Bloklama: Yazının düşey olarak, sağdan ve soldan düzgün şekilde dizilmesi. Tam blok ve yarım blok olabilir. Tam bloklamada dul satırlardaki harf araları gereğinden fazla açılarak istenmedik bir görünüm sergileyebilirler.
Bold: Normal yazı karakterinden daha kalın gövdeye sahip olan daha siyah yazı karakteri veya stili
Bold-italic: Eğik karakterleri ve kalın çizgileriyle zor okunmasına rağmen (burada olduğu gibi) pek çok dizgici tarafından tarafından kullanılan yazı stili. Bu stil daha çok alt başlıklarda tercih edinmelidir.
Çift: Tipo baskıda metal harfleri dizerken kolaylık olsun diye kullanıdığımız cımbıza benzer ince uçlu alet.
Decoratif yazı: Dekoratif yazı tipleri özel imajlar için tasarlanmışlardır. Genelde metinlerde değil başlıklarda ve sanat çalışmalarında tercih edilen yazı tipidir.
Dizgi operatörü: Dizgi makinelerinde dizgi işini yapan kişi. Günümüzde yayınevleri dışında dizgi operatörlüğü mesleği yerini hem dizgi tasarım yapabilen yardımcı grafikerlere bırakmaktadır.
Dizgi: Basım yoluyla çoğaltılması düşünülen yazılı bir metnin belirli standartlar gözetilerek matbaa harfleriyle yeniden yazılması işlemi
Dizgici: Kurşun harfleri, harf kasalarından tek tek alarak kumpas üzerine dizen elle dizen kişiye mürettip; linotype, entertype, monotype gibi kurşun dizgi makinalarında klavye yardımıyla dizen kişiye dizgi operatörü denir. Günümüzde, masaüstü yayıncılık sistemi içeresinde bilgisayarda dizgi yap;an elemanlar da bilgisayar dizgi operatörü olarak anılmaktadır.
Dul: Bir paragraf sonunda yarım kalmış satır.
Düzeltmen: Genel tashih kurallarını bilen, metnin yazıldığı dile hakim olan, bu çerçevede dizgilmiş bir metindeki dizgi ve yazım hatalarını düzeltmekle yükümlü kişi.
Eğik Yazı: Normal yazının bilgisayar tarafından hafif eğilmiş türüdür. İtalic olana göre daha iyi okunur.
Elle dizgi: Daha önceden dökümü yapılmış ve hurufat kasalarında yerlerini almış kurşun harflerin mürettipler tarafından teker teker el ile alınarak biraraya getirilmesi yoluyla yapılan dizgi işlemi
Entertype: Kurşuna dayalı dizgi sisteminde som (tek) satırlar dizen mekanik dizgi makinası.
Font: Belli bir adı ve sabit görünümü bulunan harf, sayı, noktalama işaretleri ve diğer yazı simgelerinin kümesi.